Μετεγχειρητικός πόνος: Ωοθηκεκτομή / ωοθηκυστερεκτομή με λαπαροσκόπηση ή ανοιχτή λαπαροτομή μέσης γραμμής;

Στους θηλυκούς σκύλους, η ωοθηκεκτομή/ ωοθηκυστερεκτομή με λαπαροσκόπηση είναι λιγότερο επώδυνη μετεγχειρητικά από ό,τι με ανοιχτή λαπαροτομή μέσης γραμμής;

Παρά την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι η λαπαροσκοπική χειρουργική συνδέεται με λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, η διαθέσιμη κτηνιατρική βιβλιογραφία παρέχει αδύναμα στοιχεία για να το υποστηρίξει αυτό και απαιτείται περαιτέρω έρευνα.

Οι Dalmolin et al. (2020) χρησιμοποίησαν τρία συστήματα βαθμονόμησης πόνου: την οπτική αναλογική κλίμακα (VAS), την κλίμακα πόνου του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης (UMPS) και τη βραχείας μορφής κλίμακα σύνθετου μέτρου πόνου της Γλασκώβης (CMPS-SF). Ωστόσο, είχαν μόνο χαμηλή έως μέτρια συμφωνία μεταξύ τους. Δεν υπήρξε σημαντική διαφορά στις βαθμολογίες πόνου μεταξύ των ομάδων σε οποιοδήποτε σημείο χρησιμοποιώντας τη VAS. Οι μόνες σημαντικές διαφορές στις βαθμολογίες πόνου (σε 6 ώρες χρησιμοποιώντας UMPS και 36 και 48 ώρες χρησιμοποιώντας CMPS-SF) μεταξύ των ομάδων έδειξαν ότι η λαπαροσκοπική ομάδα ήταν πιο άνετη. Υπήρχαν, ωστόσο, μεμονωμένα χρονικά σημεία σε κάθε ένα από τα συστήματα βαθμονόμησης του πόνου όπου οι βαθμολογίες του πόνου ήταν χαμηλότερες για την ομάδα λαπαροτομίας. Μια σημαντικά ταχύτερη επαναφορά της όρεξης σημειώθηκε για την ομάδα λαπαροσκόπησης, η οποία είχε προταθεί προηγουμένως ως ένδειξη μειωμένου μετεγχειρητικού πόνου (Sarrau et al., 2007). Σε αντίθεση με τις άλλες μελέτες, η συνεχιζόμενη φαρμακευτική αγωγή για τον πόνο παρασχέθηκε καθ ‘όλη τη διάρκεια της περιόδου ανάρρωσης, η οποία θα μείωνε τις διαφορές στις βαθμολογίες πόνου μεταξύ των ομάδων.

Οι Coutinho et al. (2018) διαπίστωσαν ότι η ένταση του μετεγχειρητικού πόνου ήταν χαμηλότερη για την ομάδα λαπαροσκοπικής ωοθηκυστερεκτομής στα περισσότερα χρονικά σημεία, μετρούμενη χρησιμοποιώντας VAS και UMPS, αλλά αυτό δεν ήταν στατιστικά σημαντικό. Σημαντικά ταχύτερη επιστροφή στην όρεξη για φαγητό (και σε μεγαλύτερο ποσοστό) βρέθηκε στην ομάδα λαπαροσκόπησης, αλλά αυτή η συμπεριφορά δεν καταγράφεται από κανένα σύστημα βαθμονόμησης πόνου.

Οι Vasiljević et al. (2015) έδειξαν ότι οι σκύλοι που χειρουργήθηκαν με λαπαροτομία είχαν πολύ υψηλότερες βαθμολογίες πόνου από εκείνες της λαπαροσκοπικής ομάδας. Ωστόσο, αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα της αναφερόμενης βραδύτερης ανάκαμψης από τη γενική αναισθησία στην ομάδα λαπαροτομίας. Η ισχύς των αποδεικτικών στοιχείων από αυτή τη μελέτη είναι αδύναμη, λόγω της έλλειψης καταγραφής των χαρακτηριστικών της ομάδας και της κακής τυποποίησης, καθώς χρησιμοποιήθηκε πρόσθετη αναλγησία για όλους τους ασθενείς στην ομάδα λαπαροτομίας αλλά όχι στη λαπαροσκοπική ομάδα.

Οι Freeman et al. (2010) διαπίστωσαν ότι οι μέσες βαθμολογίες πόνου της λαπαροσκοπικής ομάδας ήταν ίσες ή χαμηλότερες από την ομάδα της λαπαροτομίας σε όλα τα μετεγχειρητικά σημεία και εντοπίστηκαν υψηλότερα κατώτατα όρια στις 4 και 12 ώρες μετεγχειρητικά. Οι Devitt et al. (2005) διαπίστωσαν ότι οι βαθμολογίες πόνου και η απαίτηση για αναλγησία διάσωσης (καθώς και νευροενδοκρινικοί δείκτες για ορισμένα χρονικά σημεία) ήταν σημαντικά υψηλότερες στους σκύλους που στειρώθηκαν με λαπαροτομία. Οι περιορισμοί περιλαμβάνουν ότι η μελέτη ήταν ανεπαρκής και το σύστημα βαθμονόμησης του πόνου προσαρμόστηκε από ένα σύστημα επικυρωμένο για χρήση σε ανθρώπινους παιδιατρικούς ασθενείς και όχι σκύλους, οπότε η ισχύς των αποδεικτικών στοιχείων είναι αδύναμη.

Οι Hancock et al. (2005) βρήκαν σημαντικά χαμηλότερες βαθμολογίες πόνου και υψηλότερα κατώτατα όρια σε σκύλους που χειρουργήθηκαν με λαπαροσκόπηση. Οι σκύλοι στεγάστηκαν για 96 ώρες πριν από τη χειρουργική επέμβαση για να περιορίσουν τις επιδράσεις του στρες στις μετεγχειρητικές αλλαγές συμπεριφοράς και τις βαθμολογίες πόνου. Αν και τρεις διαφορετικοί χειρουργοί ήταν υπεύθυνοι για την παρέμβαση, η τυχαιοποίηση μπλοκ εξασφάλισε ότι κανένας χειρουργός δεν πραγματοποίησε άνισο αριθμό χειρουργικών επεμβάσεων σε κάθε ομάδα. Μια πολυδιάστατη σύνθετη κλίμακα πόνου (UMPS) συνδυάστηκε με μια αντικειμενική τεχνική μέτρησης κατώτατου ορίου και αξιολογήθηκε από έναν μόνο (τυφλό) παρατηρητή, αφαιρώντας τη μεροληψία μεταξύ των παρατηρητών. Η ισχύς των αποδεικτικών στοιχείων θα μπορούσε να έχει αυξηθεί από μεγαλύτερα μεγέθη ομάδων, καθώς μελετήθηκαν μόνο 16 σκύλοι.

Οι Davidson et al. (2004) ανέφεραν ότι οι μέσες βαθμολογίες πόνου (UMPS) ήταν σημαντικά χαμηλότερες για την ομάδα λαπαροσκόπησης σε σύγκριση με την ανοικτή χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο, η μελέτη έχει πολλούς περιορισμούς: δεν υπήρξε τυποποίηση του αναισθητικού πρωτοκόλλου ή της χειρουργικής ομάδας μεταξύ των ομάδων, η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε δεν ήταν εφαρμόσιμη στη γενική πρακτική και παρόλο που ο ίδιος χειρουργός ήταν υπεύθυνος για τη λαπαροσκοπική χειρουργική, πολλοί φοιτητές κτηνιατρικής πραγματοποίησαν ανοικτή χειρουργική επέμβαση, αυξάνοντας την προκατάληψη υπέρ των λαπαροσκοπικών τεχνικών.

Συμπέρασμα

Παρά την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι η λαπαροσκοπική χειρουργική συνδέεται με λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, η διαθέσιμη κτηνιατρική βιβλιογραφία παρέχει μόνο αδύναμα στοιχεία για να το υποστηρίξει αυτό σε σκύλους που υποβάλλονται σε ωοθηκεκτομή/ωοθηκεκτομή. Υπάρχουν πολλές ανεξέλεγκτες μεταβλητές που πρέπει να εξεταστούν σε όλες τις υποβαθμισμένες μελέτες εδώ, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των χειρουργών (και της εμπειρίας), της επιλογής της περιεγχειρητικής αναλγησίας, της μεθόδου βαθμονόμησης του πόνου και της λαπαροσκοπικής τεχνικής. Ενώ υποστήριξαν τη χρήση της λαπαροσκόπησης (σε διαφορετικό βαθμό) έναντι της παραδοσιακής λαπαροτομίας για την πρόκληση λιγότερου μετεγχειρητικού πόνου, οι μικροί αριθμοί ασθενών και η μεγάλη μεταβλητότητα μεταξύ των μελετών (και σε ορισμένες περιπτώσεις, των ομάδων) ήταν σημαντικοί περιορισμοί στην ισχύ των αποδεικτικών στοιχείων. Μελλοντικές καλά εξοπλισμένες και ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές θα ήταν επωφελείς.

Πηγή: veterinary-practice.com/